HIGHLIGHTS
- who: Icecream PDF Split&Merge from the (UNIVERSITY) have published the research work: u0492u0422u0410u041cu0420 16.21.25 doi.org/10.55491/2411-6076-2023-1-182-188, in the Journal: (JOURNAL)
- what: The paper analyzes the graphic and lexical-grammatical features of the use of the medieval written monument.Khusrau ua Kutba. Some scientists claim that the monument was written in Kypchak-Oguz and some believe that in the Oguz-Kypchak language. the Article discusses these issues in detail and analyzes specific examples.
SUMMARY
Кіріспе Орта ғасыр жазба ескерткіштерінің ішінде қыпшақ-оғыз, оғыз-қыпшақ немесе қыпшақ тілінде жазылған мҧралар ӛте кӛп. Алайда оларда қолданылған қыпшақ, оғыз, қарлҧқ элементтерінің не басым, не кем тҥсуіне орай тілдік ерекшеліктерінде де айырмашылықтар орын алып отырды. Оның.Хҧсрау уа Шырын» шығармасы XIV ғасырға жатады, ол азербайжан ақыны Низамидың парсы тілінде жазылған.Хҧсрау уа Шырын» дастанын тҥркі тілінде жырлаған. Сол себепті де ақындар Қҧтып сол кезеңдегі қыпшақ, оғыз, қарлҧқ тайпаларына тән барлық тілдерге бірдей ортақ ережеге бағынғандықтан ӛз шығармасын таза қыпшақ тілінде жазған жоқ. Қҧтыптың.Хҧсрау уа Шырын» дастанын зерттеген ғалымдар оның тілдік ерекшеліктері туралы әртҥрлі пікір айтады. Э.Наджип Низами мен Қҧтып поэмасының мазмҧны бір болғанымен, Қҧтып Алтын Орда кезеңінің әлеуметтік жағын да баяндағандықтан жартылай аударма, жартылай дербес шығарма дей отырып, Низамиде 7000 мың, ал Қҧтыпта 4700 бәйіт бар екенін айтады (Э.Наджип. Әр бетке мҧқият талдау жҥргізе отырып, дастан тілінде қыпшақ, оғыз және қарлҧқ элементтерімен қоса, араб, парсы сӛздері мен тіркестерінің де мол қолданылғанын айқындауға болады. Материал және әдістер Мақалада.Хҧсрау уа Шырын» дастанына зерттеу жҥргізген ғалымдар еңбектері басшылыққа алынып, салыстырмалы талдау жҥргізілді. 1974, 1979 жылы қазақстандық ғалымдар Ә.Наджип пен А.Ибатов Қҧтыптың.Хҧсрау уа Шырын» поэмасының сӛздігін жарыққа шығарды. Жалпы ғалымдар тҧжырымынша,Хҧсрау уа Шырын» дастаны 1342 жылы Алтын Ордада жазылған, оны 1383 . . .
If you want to have access to all the content you need to log in!
Thanks :)
If you don't have an account, you can create one here.